W dniu 1 stycznia 2012 roku weszła w życie ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 821 z późn. zm.). Celem tej ustawy jest kompleksowe uregulowanie problematyki wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej nad dziećmi pozbawionymi prawidłowej opieki rodzicielskiej. Ustawa ma za zadanie wzmocnić wsparcie udzielane dysfunkcyjnej biologicznej rodzinie dziecka,  a w przyszłości ograniczyć liczbę dzieci objętych pieczą zastępczą. Wspieranie rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo- wychowawczych to zespół planowanych działań mających na celu przywrócenie rodzinie zdolności do wypełniania tych funkcji. Obowiązek wspierania rodziny zakresie ustalonym ustawą spoczywa na jednostkach samorządu terytorialnego oraz na organach administracji rządowej.

Do zadań gminy należy:

  1. opracowanie i realizacja 3-letnich gminnych programów wspierania rodziny;
  2. tworzenie możliwości podnoszenia kwalifikacji przez asystentów rodziny;
  3. tworzenie oraz rozwój systemu opieki nad dzieckiem, w tym placówek wsparcia dziennego oraz praca z rodziną przeżywającą trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych przez:
    1. zapewnienie rodzinie przeżywającej trudności wsparcia i pomocy asystenta rodziny oraz dostępu do specjalistycznego poradnictwa,
    2. organizowanie szkoleń i tworzenie warunków do działania rodzin wspierających,
    3. prowadzenie placówek wsparcia dziennego oraz zapewnienie w nich miejsc dla dzieci.

Rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo – wychowawczych gmina zapewnia wsparcie, które zgodnie z ustawą polega w szczególności na:

  1. analizie sytuacji rodziny i środowiska rodzinnego oraz przyczyn kryzysu w rodzinie;
  2. wzmocnienie roli i funkcji w rodziny;
  3. rozwijanie umiejętności opiekuńczo – wychowawczych rodziny;
  4. podniesieniu świadomości w zakresie planowania oraz funkcjonowania rodziny;
  5. pomoc w integracji rodziny;
  6. przeciwdziałaniu marginalizacji i degradacji społecznej rodziny;
  7. dążeniu do reintegracji rodziny.

Wspieranie rodziny prowadzone jest za jej zgodą i aktywnym udziałem, z uwzględnieniem zasobów własnych oraz źródeł wsparcia zewnętrznego.

Na poziomie gminy ustawa wprowadza nowe instytucje wsparcia rodziny:  asystenta rodziny rodzinę wspierającą.